30/11/14

Διαβάζοντας @amagi 30 Νοεμβρίου 2014 με τον Librofilo


Τούτη την Κυριακή 30 Νοεμβρίου καλεσμένος μας ο Librofilo ("μυθική μορφή των σόσιαλ μίντια", όπως είπε και ο Ανταίος Χρυσοστομίδης). Θα κληρώσουμε 3 αντίτυπα του "ΜακΤιγκ", ευγενική προσφορά των εκδόσεων Gutenberg (Βιβλιοπωλείο Gutenberg), ενώ ο καλεσμένος μας θα δεχτεί ερωτήσεις από το πολυπληθές κοινό του. Αν επιθυμείτε να τις θέσω επωνύμως, αφήστε σχόλιο σε αυτό το ποστ. 

Για να λάβετε μέρος στην κλήρωση αφήστε σχόλιο εδώ ή κάντε λάικ στο αντίστοιχο ποστ στο γκρουπ της εκπομπής στο facebook. 

Υ.Γ. Για να ακούσετε πατήστε www.amagiradio.com ή βρείτε τον σταθμό στο TuneIn για κινητά, ταμπλέτες και άλλα συναφή.

27/11/14

«Το Παρελθόν», Alan Pauls







Βιβλίο που σε συνεπαίρνει η κάθε φράση του, που με κάθε σελίδα, κάθε σκέψη, κάθε γύρισμα της πλοκής γίνεται ακόμα σπουδαιότερο και καλύτερο. Από τα σπάνια εκείνα φρούτα που μένει για πάντα στο μυαλό σου πως τα διάβασες, «Το Παρελθόν» του Άλαν Πάουλς μοιάζει με ταξίδι. Επιβάλλει τον αργό ρυθμό του, σε τραβάει στην λαγνεία του, στο ερωτικό του παιχνίδι με τη ζωή, σε βάζει να γράψεις αναρτήσεις που μοιάζουνε στην καλύτερη με ροζ σαπουνόπερα.

Ο χωρισμός δεν ήταν το επέκεινα του έρωτα, ήταν το όριο του, η κορύφωσή του, η εσωτερική μεθόριος της επικράτειας του∙ αν τον ολοκλήρωναν όπως εκείνοι σκόπευαν να τον ολοκληρώσουν, με αγάπη, αυτό ακριβώς θα επέτρεπε στον έρωτα να πεθάνει καλά∙ δηλαδή με τα δικά του λόγια, να συνεχίσει να ζει χωρίς αυτούς στο εσωτερικό της φυσαλίδας που είχαν δημιουργήσει.

Ο Ρίμινι και η Σοφία είναι το πιο αρμονικό ζευγάρι όλου του κόσμου, δώδεκα χρόνια μαζί, έδιναν έναν άλλο ολωσδιόλου καινούργιο νόημα στο ορισμό της μονογαμίας. Ακόμα κι όταν αποφάσισαν να χωρίσουν, έμειναν ο ένας μέσα στον άλλο, ο ένας για τον άλλο, η Σοφία να εμφανίζεται παντού, όποτε την χρειάζεται, κι ο Ρίμινι να συνεχίζει την ζωή του καταποντιζόμενος.

Ίσως η πιο γλυκερή και μπανάλ περιγραφή ερωτικού μυθιστορήματος, ever. Κι όμως εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα βλάσφημο δημιούργημα που μιλά για τον έρωτα, όπως κανένα άλλο βιβλίο ποτέ δεν τόλμησε. Για την ζωή, για τον τρόμο που περικλείει η ύπαρξη και τους ελάχιστους τρόπους να τον ξορκίσουμε.

Καθάριζε τότε το καπάκι της τουαλέτας με δυο-τρία φύλλα χαρτί υγείας μαζί, προσέχοντας να μην του ξεφύγει η παραμικρή πιτσιλιά, επέστρεφε ανακουφισμένος στο γραφείο βολεύοντας το πουλί του που είχε αρχίσει ήδη να χαλαρώνει, για να επιβεβαιώσει πως ακόμα και μετά την εκσπερμάτωση παρέμενε ξύπνιο. Έσκυβε πάνω από το βιβλίο, εντόπιζε τον κόμπο που τον είχε αναγκάσει να σταματήσει, υπογραμμισμένο στο κείμενο με τον ίδιο πλαστικό χάρακα που χρησιμοποιούσε για να ξυπνήσει τα πόδια του όταν μούδιαζαν, κι αφού τον έλυνε, κάτι που κατάφερνε με θαυμαστή ευκολία, λες και κάποιος, ενώ εκείνος πότιζε με το σπέρμα του την λεκάνη, είχε εκμεταλλευτεί την απουσία του για να απλοποιήσει το πρόβλημα, ο Ρίμινι, εν είδει ανταμοιβής ή ίσως για να ξεκινήσει την νέα φάση της μέρας που είχε εγκαινιάσει η εκσπερμάτωσή του, έπαιρνε δυο συνεχόμενες μυτιές, μακριές, την πρώτη με το δεξί ρουθούνι, την δεύτερη με το αριστερό, και ορμούσε στην γραφομηχανή.

Με επιρροές από όλη την σύγχρονη λογοτεχνία- λένε πως θυμίζει έντονα Προυστ αν κι εμένα περισσότερο μου φέρνει προς Σταντάλ και Φλωμπέρ- και τον κινηματογράφο, ο Πάουλς υπογράφει ένα εμβληματικό μυθιστόρημα που δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να περάσει απαρατήρητο. Ο λόγος του, πυκνός, μακροπερίοδος, ταιριάζει γάντι στην ατμόσφαιρα του βιβλίου, στον τρόπο που κάθε φράση αποκρυσταλλώνει μια μπουκιά σοφίας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως η ηρωίδα του έχει αυτό το όνομα. Ο ήρωας του αντί να εξυψώνεται και να βρίσκει τον εαυτό του, ολοένα βυθίζεται στις εσχατιές της ύπαρξης. Ένα μυθιστόρημα αντίστροφης μαθητείας, μεταφρασμένο αριστοτεχνικά στην γλώσσα μας από την Έφη Γιαννοπούλου, που θέτει τον πήχη εξαιρετικά ψηλά για το μέλλον.

«Το Παρελθόν», Άλαν Πάουλς, μετ. Έφη Γιαννοπούλου, εκδ. Πάπυρος, σελ.603, 2010


 Υ. Γ. 42 Ο no14me φταίει και για αυτή την ανάγνωση


25/11/14

Έχουμε νικητή!

Συμφεροντολογικά σκεπτόμενη- πιθανότατα θα ανατρέξουμε σε αυτά στην δεύτερη μπλουζοπαρτίδα- αναφέρω εδώ όλα τα αποσπάσματα που έλαβαν μέρος στον σπουδαίο αυτό διαγωνισμό. Κάποια είναι πραγματικά εξαιρετικά και νομίζω πως θα μείνουν μαζί μου για καιρό. Κρατώ αυτά του Ρίτσου, του Πεσσόα, του Λέτς, του Μπολάνιο, του Ντοστογιέφσκι. Κέρδισε, από τα αποδυτήρια, αυτό που η ξεχασιάρα γράφουσα παρέλειψε να επιβάλλει στην αρχική επιλογή. 42, αδέλφια. Για καθαρά συναισθηματικούς λόγους.



The Answer to the Ultimate Question of Life, The Universe, and Everything.



Τα υπόλοιπα (κάποια από αυτά- υπέροχα- αποσπάσματα) εδώ:

Να λες: ουρανός• κι ας μην είναι
από τα Μονόχορδα του Γιάννη Ρίτσου

"Μπήκα μέσα στο βιβλιοπωλείο και ανέπνευσα εκείνο το άρωμα χαρτιού και μαγείας που,περιέργως,κανένας ποτέ δε σκέφτηκε να εμφιαλώσει" 
Carlos Ruiz Zafon

"Stay away from the ones you love too much. Those are the ones who will kill you.” 
 Donna Tartt, The Goldfinch

“I don't want to be remembered, I want to be here!” 
Hannah Kent, Burial Rites

“Reading is never a waste of time.” 
Roberto Bolaño, 2666

"Πρώτα ο ενθουσιασμός και μετά η επιμέλεια, πρώτα Αυτός, ο ύψιστος, αυτό το έξοχο φροντιστήριο του κόσμου, πριν από τη σπουδή των λέξεων." 
Στέφαν Τσβάιχ, "Σύγχυση αισθημάτων"

"Ναι, όσο μένει έστω κι ένα βιβλίο μπορώ να συντηρούμαι. Όσο οι σκόροι δεν καταστρέφουν την τελευταία σελίδα έχω κάτι να παίζω. Το τι θα συμβεί όταν δε θα υπάρχει πια το τελευταίο γράμμα, καλύτερα να μην το προφέρουν τα χείλη μου."
 "Ο τελευταίος δαίμονας και άλλα διηγήματα" του Ισάακ Μπασεβις Σίνγκερ

"Μα αυτός δεν μπορεί ούτε καν να ξεχωρίσει το παθητικό από το ενεργητικό διάβασμα"
 Λίχτενμπεργκ

"Όταν ένα βιβλίο κι ένα κεφάλι κουτουλάνε, το βιβλίο είναι πάντα αυτό που αντηχεί κούφιο;" 
Λίχτενμπεργκ

Βρίσκομαι εδώ δίχως λόγο, όπως όλα στη ζωή.
Πεσσόα, Το βιβλίο της ανησυχίας.

"Κάτι μεγάλωσε μέσα μου και μίκρυνε ο κόσμος"
Ένα παιδί μετράει τα άστρα-Λουντέμης

"Ο Κλαδάκης παρατήρησε πως το χριστουγεννιάτικο δέντρο του 
έδειχνε πιο υγιές από εκείνον" 
Ο Μελαγχολικός Θάνατος του Στρειδάκη, Τιμ Μπάρτον

Τα εικοσιπέντε χρόνια που πέρασαν από τότε λέπτυναν και έγιναν ένας λεπτός ατμός ώσπου χάθηκαν για πάντα. 
Λολίτα, Ναμπόκοφ.

“I am nothing, and not even that.”
― Chuck Palahniuk, Fight Club

Χαμογελάει, αποκαλύπτοντας τα τέλεια λευκά δόντια του. Μου κόβεται η ανάσα. Είναι στ΄ αλήθεια ωραίος. Κανένας δεν πρέπει να είναι τόσο όμορφος.
50 Shades Of Grey--

Η φωνή του είναι ζεστή και τραχιά, σαν λιωμένη μαύρη σοκολάτα επάνω σε καραμέλα...
50 Shades Of Grey--

“Don't Panic.” 
― Douglas Adams, The Hitchhiker's Guide to the Galaxy

"Τhere is only one serious question. And that is: Who knows how to make love stay?
Answer me that and I will tell you whether or not to kill yourself.”
- Tom Robbins

"Τhere are only two mantras, yum and yuck, mine is yum"
 Tom Robbins

Literature is all, or mostly, about sex.
- Anthony Burgess

"Για να είσαι ευτυχισμένος, δεν πρέπει να πολυασχολείσαι με τους άλλους. Συνεπώς, οι διέξοδοι κλείνουν. Ευτυχισμένος και κατακριτέος ή αξιολύπητος και συγχωρεμένος".
-Α. Καμύ, "Η πτώση"

Ντοστογιέφσκι: "Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο".

Ελύτης: "Για να φτάσεις στον οργασμό δεν σου χρειάζεται Shakespeare".

Τον τράνταξε με δύναμη «Πες μου τι θα τρώμε». Κι εκείνος αγνός, σαφής, ανίκητος, «ΣΚΑΤΑ», απάντησε.
Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές

Ποτέ δεν φεύγεις για κάτι, πάντα φεύγεις από κάτι.
Σλάβομιρ Μρόζακ, Εμιγκρέδες


Τα υπόλοιπα θα τα διηγηθείς εσύ σίγουρα αλλαγμένα.
Χριστόφορος Λιοντάκης, Ο Μινώταυρος μετακομίζει.

Ο έρωτας αρχίζει από μια μεταφορά. Μ’ άλλα λόγια: Ο έρωτας αρχίζει από τη στιγμή που μια γυναίκα εγγράφεται με μια από τις κουβέντες της, στην ποιητική μας μνήμη. (ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ, Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι)

Αποφεύγουμε τον θάνατο σε μικρές δόσεις,
όταν θυμόμαστε πάντοτε ότι για να είσαι ζωντανός
χρειάζεται μια προσπάθεια πολύ μεγαλύτερη από το απλό γεγονός της αναπνοής.
Pablo Neruda

Μόνο με την καρδιά μπορείς να δεις καθαρά. Τα μάτια δε μπορούν να δούνε την ουσία.
Α. ντε Σ. Εξιπερύ

Λοιπόν, αυτός που γύρευα, είμαι.
Οδ. Ελύτης

Ο μπαμπάς δεν ήταν αναγνώστης. Δεν μπορούσε να καταλάβει πώς ήταν δυνατόν να πενθείς κάποιον από μια σελίδα.
Jerome Charyn, Η μελαχρινή κυρία από τη Λευκορωσία.

"Wear the old coat and buy the new book."
Austin Phelps

«So we beat on, boats against the current, borne back ceaselessly into the past.»
F. Scott Fitzgerald. «The Great Gatsby"


"I took a deep breath and listened to the old brag of my heart. I am, I am, I am."
Sylvia Plath.

'ΣΟΥΤ! ΔΙΑΒΑΖΩ '' 
(ελληνική μετάφραση τίτλου του βιβλίου CHUT! του JEAN-MARIE GOURIO )


«Χρόνο; Έτσι απλώς χρόνο; Όχι καλέ μου, δεν είναι αυτή του διαβόλου η πραμάτεια. Δεν κερδίζουμε έτσι το έπαθλο να μας ανήκει το τέλος. Τι λογής χρόνο, αυτό είναι το ζητούμενο! Μεγάλο χρόνο, τρελό χρόνο, διαβολεμένο χρόνο, όπου όλα είναι του ύψους και του υπερύψους – κι ύστερα πάλι λίγη αθλιότητα φυσικά, βαθιά αθλιότητα μάλιστα, ..., αυτό είναι το σωστό και το πρέπον, αυτός είναι ο τρόπος και η φύση του καλλιτέχνη»
Τόμας Μαν - Δρ. Φάουστους

Το γράψιμο με προστατεύει.
Ζώρζ Περέκ, ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ

Έτσι πάει (so it goes). 
ΚΟΥΡΤ ΒΟΝΕΓΚΑΤ, Σφαγείο Νούμερο 5

μανιακοί της σκιάς και της μοναξιάς περίτρομοι σαν όρθια σκουλήκια....
"Αντιποίησις Αρχής",Αλέξανδρου Κοτζιά


Τhe very fact that man had to go to school said volumes about the inadequacy of his construction. Almost all other animals were ready at birth. Ready for life. A match for it. After a few hours they were already standing on their own feet. Human beings, on the other hand, remained unfinished all their lives. Deficient creatures. Runts. Physiological premature births that have reached sexual maturity. Unprepared by nature. Only ready for life right at the end. You only grew so old because you had such an infinite amount to learn
Judith Schalansky - The Giraffe's Neck



"Anything is possible if you've got enough nerve...." 
J.K Rowling

It is a truth universally acknowledged, that a single man in possession of a good fortune, must be in want of a wife.
Pride & Prejudice



Μας κατατρώγει του χρόνου ο καρκίνος. Ο ήρωας, το λοιπόν, δεν είναι ο Χρόνος, μα το Άχρονο. 
Χένρι Μίλερ

"Η πέτρα σώζεται αν τη σηκώσουμε απο τη λάσπη και τη χτίσουμε σ' ενα σπίτι ή αν σκαλίσουμε απάνω της το πνέμα"
ΑΣΚΗΤΙΚΗ Καζαντζάκης

«Αν θέλουμε να μείνουν όλα όπως είναι, τότε πρέπει όλα ν' αλλάξουν».
-Τζουζέπε Τομάζι Ντι Λαμπεντούζα

“Kiss me, and you will see how important I am.” 
― Sylvia Plath, The Unabridged Journals of Sylvia Plath

“Also, I do not like the companionship of women. They are petty and personal. They hang on to their mysteries and secrets, they act and pretend. I like the character of men better.” 
― Anaïs Nin, Delta of Venus

"...Όποιοι επιτρέπουν στο έγκλημα να διαπράττεται, αρχίζουν απ' την έγκρισή του και καταλήγουν στην πράξη του..."
Μπαλζάκ, Λαμπρότητες και αθλιότητες εταίρων

"...με λογισμό και μ' όνειρο..."
Σολωμός, Ελεύθεροι πολιορκημένοι, γ' σχεδίασμα.

Αγκάλιασε τους δαίμονες σου, αλλιώς θα σε δαγκώνουν.
Πια Μελοντι
Εξάρτηση, συνεξαρτηση

Δεν είν' ανάγκη να σκέφτεσαι τον ουρανό. Είναι ήδη αρκετό να σκέφτεσαι τη γη.
Μαλντορόρ - Λωτρεαμόν

Αν η καρδιά μπορούσε να σκεφτεί, θα σταματούσε.
Φερνάντο Πεσσόα- Το βιβλίο της ανησυχίας

Δεν κάνουμε χωρίς αστέρια.
Παντρεύτηκα έναν κομμουνιστή - Philip Roth

“There is no greater agony than bearing an untold story inside you.” 
Maya Angelou, I Know Why the Caged Bird Sings

"Εκεί βρίσκεται και η αιτία του δόλιου κινδύνου που κρύβεται μέσα στο όνειρο. Αν το όνειρο δεν ήταν ωραίο, θα μπορούσε κανείς γρήγορα να το λησμονήσει. Αλλά εκείνη επέστρεφε αδιάκοπα στα όνειρα αυτά, τα επαναλάμβανε με τη σκέψη, τα έκανε αφηγήματα."
Μίλαν Κούντερα, "Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι"


δεν ξέρω πόση ώρα πέρασε στα ρολόγια, απ'αυτή την ανώνυμη ώρα των ρολογιών, που είναι ξένη στα συναισθήματά μας...
"Το τούνελ" Ερν. Σάμπατο

"...ένιωσε σαν να είχε ξυπνήσει απότομα από ένα γλυκό όνειρο ή σαν να είχε εγκλωβιστεί ξαφνικά σ' 'εναν αποτρόπαιο εφιάλτη."
 Πέδρο Αντονιο δε Αλαρκον, "Ο θανατος κι ο φίλος του"

Μην στηρίζεστε στην εξυπνάδα. Λειτουργεί πάντα με διαλείμματα.

το μελάνι είναι εύφλεκτο υλικό
-Στανισλαβ Γέρζι Λετς

One should never underestimate the power of books.
P. Auster, The Brooklyn Follies

«Δε φταίω 'γω, σύντροφε. Αυτός ο πούστης ο γκρίνγκο μάς κατέστρεψε όλων μας τη ζωή.» Και πυροβόλησε.
Ο γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης Luis Sepulveda

Read in order to live.
Gustave Flaubert

Η ζωή είναι αγρίως απίθανη.
Μαργαρίτα Καραπανου

Oι ιστορίες συμβαίνουν μονάχα σε αυτούς που είναι ικανοί να τις διηγηθούν.
απο την τριλογία της Νέας Υόρκης


Οι μεγάλοι πόνοι είναι βουβοί. 
Φρίντριχ Σίλερ

"Το να δημιουργείς είναι σαν να ζεις δύο φορές"
Αλμπέρ Καμύ

"Η εμπειρία, αυτό που λέμε εμπειρία, δεν είναι η λίστα απογραφής των πόνων μας, αλλά η αλληλεγγύη μας στους ξένους πόνους."
" Ο ήχος των πραγματων όταν πέφτουν", Βάσκεζ

Κι όμως δεν αυτοκτόνησα. 
Είδατε ποτέ κανέναν έλατο να κατεβαίνει μοναχός του στοπριονιστήριο;
Η θέση μας είναι μέσα δω σ' αυτό το δάσος
με τα κλαδιά κομμένα μισοκαμένους τους κορμούς
με τις ρίζες σφηνωμένες μες στις πέτρες.
άρης αλεξάνδρου


Υ.Γ Η Μαίρη παρακαλείται όπως επικοινωνήσει στο kmalakate@gmail.com για την παραλαβή του βραβείου της. 




23/11/14

Διαβάζοντας @amagi 23 Νοεμβρίου 2014 με τον Γιώργο Λαμπράκο.

Το βιβλίο είναι ολοκαίνουργιο και λαχταριστό, χθες έγινε η πρώτη παρουσίαση με μεγάλη επιτυχία, ο Γιώργος Λαμπράκος από τους πιο ενδιαφέροντες νέους λογοτέχνες μας, κληρώνουμε και 3 αντίτυπα του Ψηφιακού Νάρκισσου, ευγενική προσφορά των εκδόσεων Γαβριηλίδης. Τι άλλο να θέλει κανείς ένα χειμωνιάτικο μεσημέρι Κυριακής. (Έλα τώρα που θέλετε να πάτε σε οικογενειακό τραπέζι, δεν το πιστεύω...)
Διαβάζοντας στις 2 μ.μ. στον www.amagiradio.com.







Για να λάβετε μέρος στην κλήρωση αφήστε σχόλιο εδώ ή κάντε λάικ στο αντίστοιχο ποστ στο γκρουπ της εκπομπής στο facebook 

21/11/14

«Ψηφιακός Νάρκισσος και άλλα διηγήματα», Γιώργος Λαμπράκος






Για το νέο σύστημα αξιών που ακόμα δεν έχει διαμορφωθεί σε μια κοινωνία πάνω στην αλλαγή  της, μιλά ο Γιώργος Λαμπράκος στα 13 διηγήματα της συλλογής «Ψηφιακός Νάρκισσος ». Τα κείμενα, σχεδόν όλα εξαιρετικά, περιγράφουν τούτη την εποχή που ήρθε, που έρχεται, που θα έρθει, αυτήν την νέα ψηφιακή ζωή, με τα επιτεύγματα της ιατρικής και της βιολογίας, της φυσικής και της πληροφορικής να σκιάζουν όλα όσα ως τώρα ξέραμε. Σε αυτόν τον θαυμαστό νέο κόσμο, στον οποίο δεν ανδρωθήκαμε ακριβώς, αλλά ζούμε, απαιτείται μια νέα ηθική που δεν έχει ακόμα ανατείλει. Νεαροί είναι ως επί το πλείστον οι ήρωες του Λαμπράκου, αν και θα είχε ίσως ενδιαφέρον αν ήταν και κάποιοι μεγαλύτεροι σε ηλικία.

Ο συγγραφέας κατορθώνει να χωρέσει ένα σωρό νέες τεχνολογικές ανακαλύψεις, να μιλήσει για την ψηφιακή ζωή στο διαδίκτυο, τα διλήμματα της βιοηθικής, την μοναξιά των συνομηλίκων μας, όλα αυτά που θα έπρεπε να μας απασχολούν, μέσα στις λίγες λέξεις των μικρών διηγημάτων. Κι όλα αυτά σε γλώσσα απτή και κατανοητή, που διολισθαίνει ίσως κάποιες φορές  στο εξεζητημένο, αλλά σπάνια ενοχλεί. Οι διάλογοι του, είναι αποκαλυπτικοί.

-        Η δουλειά πως πάει;
-        Δουλοπρεπώς
-        Τι εννοείς;
-        Ή δουλεύω σαν το σκυλί ή δεν έχω να κάνω τίποτα. Δεν αντέχω άλλο.
-        Τι θέλεις;
-        Να μην είμαι το εργαλείο σε μια ζωή μηχανική.

Από τα δικά αγαπημένα, η «ΑΓΥΑ οικογένεια», όπου παρακολουθούμε την εναρκτήρια συνεδρίαση του συλλόγου ατόμων με πάνω από δυο γονείς, το «Προσοχή στις απομιμήσεις», όπου ένας άστεγος, ρυπαρός άντρας κάθεται κάτω από τον πίνακα που τον απεικονίζει, η «Βιοφιλία», η ιστορία μιας νεαρής ανθρωπολόγου που αφήνει την βαρετή δουλειά της για να πάει εθελόντρια στην αποστολή για να σωθεί μια σπάνια φυλή, το «ΤΑΛΩΣ Α.Ε.», όπου ένας σύγχρονος Φρανκενστάιν αντιμετωπίζει το τέρας του, δηλαδή τον εαυτό του.

Πολλά τα θέματα της συλλογής, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η δουλειά, η τεχνολογία, τα μικρά και καθημερινά, τα μεγάλα και φιλοσοφικά. Στο τέλος στο μικρό «Γιατί;», τον απασχολεί και η μεταμοντέρνα λογοτεχνία, με ένα έξυπνο twist.  Το αν ο Λαμπράκος γράφει μεταμοντέρνα θα αφήσω άλλους να το πουν, ειδικότερους. Ας κρίνει άλλωστε καθείς σύμφωνα με τους ορισμούς στο «Γιατί». Όμως σίγουρα γράφει στρωτά, εξαιρετικά, καθαρά και κατανοητά, και σε ορισμένα σημεία μου θύμισε εντελώς βλάσφημα και ακατανόητα ΝτεΛίλο.

«Ψηφιακός Νάρκισσος και άλλα διηγήματα», Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Γαβριηλίδης, 2014, σελ. 197












19/11/14

«Καιροί τέσσερεις», Χριστίνα Καράμπελα





Βιβλίο γραμμένο από την καθαρά γυναικεία πλευρά, το «Καιροί τέσσερεις» της Χριστίνας Καράμπελα είναι ένα σπονδυλωτό αφήγημα που μονάχα αν συνδέσεις τα κομμάτια του μπορεί να χαρακτηριστεί μυθιστόρημα. Σε κάθε εποχή, και κάθε μέρος του κειμένου, μας μιλά διαφορετικός χαρακτήρας, χρησιμοποιώντας άλλοτε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, κάποτε τριτοπρόσωπη, στιγμές χρησιμοποιείται και το δεύτερο πρόσωπο.

Στο πρώτο κομμάτι η γηραιά Ρούλα μας μιλά για το αρχοντικό της, για το πώς είναι δομημένη η ζωή της γύρω από τον διαβήτη και την παραγωγή γλυκών του κουταλιού. Μένει σε ένα σπίτι σαν πύργο, μόνη με την οικιακή βοηθό, την πανύψηλη Ευρυδίκη. Η κόρη της, Πέρσα, την έχει εγκαταλείψει και τα ίχνη της αναζητούνται. Για συντροφιά, δέχεται η μεσίτρια Φώφη- μια σαραντάρα, κοντή στα όρια του νάνου, με υπερμεγέθες στήθος- να μείνει στο σπιτάκι στην άκρη του κήπου.

Στο δεύτερο μέρος η Ρούλα έχει πεθάνει κι αφήσει μια ιδιότυπη διαθήκη. Μας μιλά ο συμβολαιογράφος, ένας νέος άντρας που αναζητά την Πέρσα και τελικά καταλήγει να την ποθεί.

Στο τρίτο, είναι η σειρά τη Ευρυδίκης να μας πει για την αγάπη της για την κυρά της, και την μικρή κυρά που την μεγάλωσε. Για την έξη της από τον Αιμίλιο, τον Αλβανό που της τα τρώει και την έβαλε η Ρούλα να υποσχεθεί στο νεκροκρέβατο πως θα παρατούσε.

Στο τέταρτο, αναλαμβάνει η Πέρσα, φευγάτη από όλους κι από όλα.

Το μυθιστόρημα μιλά για τις σχέσεις, κυρίως μεταξύ των γυναικών, γιαγιά-μητέρα- κόρη, οικονόμος-κυρία. Μας λέει για το παιχνίδι εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα, παίζει με την έννοια της μητριαρχίας, της αναζήτησης του εαυτού μέσα από τους άλλους και τη θέση που έχεις σε μια οικογένεια. Η νεαρή Πέρσα που παραμένει σκοτεινή σε όλο σχεδόν το βιβλίο ψάχνει να αυτοπροσδιοριστεί, να απαγκιστρωθεί από την μάνα της, την οικογενειακή ιστορία, αλλά και τους άντρες. Η Ρούλα προέρχεται από μια μακριά αλυσίδα γυναικών που έκαναν μια κόρη κι έπειτα ξεφορτώνονταν το ταίρι τους. H Φώφη θέλει ένα παιδί, κι ας μην έχει άντρα. Ακόμα και τα ονόματα- Δήμητρα, Περσεφόνη, Ευρυδίκη- παραπέμπουν σε μύθους που αφορούν γυναίκες, τη ζωή και το θάνατό τους.

Η γλώσσα της Καράμπελα είναι εξαιρετική, το βιβλίο αρκετές στιγμές παίζει ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα. Η εισβολή του μεταφυσικού αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση. Η πλοκή πάντως είναι σχετικά αργή, οι χαρακτήρες κάποιοι στέρεοι και δομημένοι, άλλοι, όπως ο συμβολαιογράφος, σαθροί και χάρτινοι. Έχω την αίσθηση πως το μυθιστόρημα αυτό δεν είχε σαφές όραμα, του έλειψε η κατεύθυνση. Στηρίχτηκε στις όμορφες εικόνες, στην ατμόσφαιρα και κάτι έχασε από την ιστορία. Μιας και πρόκειται πάντως για πρωτόλειο, έχω να δηλώσω πως περιμένω κι άλλα στο μέλλον.



«Καιροί τέσσερεις», Χριστίνα Καράμπελα, εκδ. Πόλις, 2014, σελ. 197


Υ.Γ. Σήμερα στις 19:30 στο Booktalks






17/11/14

"Και “genre” και “literary” –Η μυθοπλασία δύο μεγάλων σύγχρονων συγγραφέων" του Παναγιώτη Κροκιδά

   



       

Σε μια εποχή που οι κριτικοί σπεύδουν να διαχωρίσουν την λογοτεχνία σε genrefiction και literaryfiction, όπου τα υποείδη συνάδουν με την «υποκουλτούρα» έναντι της πιο ποιοτικής μυθοπλασίας, στην συνείδηση πολλών ο κολοφώνας της ελαφρότητας και πατέρας όλων των υποειδών, είναι το φανταστικό. Έναν διαφωτιστικό τόνο δίνει ο KenFollet, (συγγραφέας επιτυχιών όπως οι Στυλοβάτες της Γης, από τις εκδόσεις Bell), όπου σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στο NewYorkTimesBookReview δηλώνει πως θέλει να υπάρχει μια συνέπεια στην εξέλιξη της ιστορίας, οι συμβάσεις να μην καταρρέουν από ξωτικά και ξόρκια που μπαινοβγαίνουν κατά το δοκούν, ως ένας εύκολος από μηχανής θεός. Σίγουρα υπάρχει μια αντίφαση στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται η μυθοπλασία των φανταστικών συγγραφέων. Γιατί ένας βασικόςπυλώνας της λογοτεχνίας του 20ου αιώνα είναι η φαντασία του Πόε, του Κάφκα, του Μπόρχες, ακόμα και του Λάβκραφτ. Οι βάσεις της σύγχρονης μυθοπλαστικής αφήγησης μπήκαν με την γοτθική λογοτεχνία. Κάνοντας ένα τεράστιο ιστορικό άλμα, ο πατέρας της αφήγησης, ο Όμηρος, έγραφε φαντασία. Και αυτό μεταξύ πολλών το λέει ένας μεγάλος συγγραφέας –και κατά την άποψη μου ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή Αμερικάνους συγγραφείς- ο GeneWolfe, απαντώντας σχετικά με την παρουσία του φανταστικού στα σύγχρονα λογοτεχνικά δρώμενα.

Φυσικά αποτιμώντας την θέση της φαντασίας βάσει της προσφοράς της στην ανάπτυξη μιας παρελθούσας λογοτεχνίας προκαλεί ερωτήματα, όπως το πλαίσιο υπό το οποίο γραφόντουσαν τα κείμενα - η φαντασία ίσως υποκαθιστούσε την αδυναμία μετάδοσης πληροφορίας και τις ελλείπεις γνώσεις του τότε κόσμου γύρω από τις βασικές λειτουργίες της πλάσης.Ωστόσο, την σήμερον ημέρα έχουμε τρανά παραδείγματα συγγραφέων που είναι αποδεκτοί από τεράστια μερίδα κριτικών και αναγνωστών, και οι οποίοι, άλλοι λίγο, άλλοι πολύ, έχουν καταπιαστεί ή μπολιάζουν με φαντασία την μυθοπλασία τους: ο Booker-ικός Ισιγκούρο με το Μη Με Αφήσεις Ποτέ· ο δαιμόνιος, καυστικός Μισέλ Ουελμπέκ, ειδικά στα Στοιχειώδη Σωματίδια και στην Επέκταση του Πεδίου της Πάλης· το αιώνιο φαβορί των Νόμπελ, Μουρακάμι· η Μάργκαρετ Άτγουντ (η καινούρια της συλλογή διηγημάτων StoneMattress δέχεται μόνο επαίνους)· η Νομπελίστρια Ντόρις Λέσινγκ με την σειρά της Shikasta· ο Τζον Μπαρθ και ο Πίντσον – είναι μερικά παραδείγματα απλώς.

Δύο τέτοια βιβλία, «ποιοτικής» και «φανταστικής» μυθοπλασίας είναι και τα ολοκαίνουρια των δύο παρακάτω Βρετανών.




The Bone Clocks, του David Mitchel


Ο Ντέιβιντ Μίτσελ, Βρετανός συγγραφέας, γνωστός από ετερόκλητα είδη τα οποία συγκλίνουν στην σύγχρονη, υψηλού επιπέδου λογοτεχνία, με το νέο του βιβλίο απομακρύνεται από τα νερά της ιστορικής λογοτεχνίας του The Thousand Autumns of Jacob de Zoet.Σε ένα πρώτο αναγνωστικό επίπεδο, πρόκειται για άλλο ένα επικό ανάγνωσμα, που καλύπτει όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου, εις βάθος αιώνων. Σε αυτό που θα εστιάσω είναι το χαρακτηριστικό του συγγραφέα, που σε αυτό το βιβλίο κάνει αισθητή την ποιότητα και είναι το όπλο του Μίτσελ: η εξοργιστική ευχέρεια με την οποία μπορεί να δομήσει, να πλάσει και να συστήσει έναν χαρακτήρα - η άνεση του με την οποίο σκηνοθετεί τους ετερόκλητους χαρακτήρες του, χρησιμοποιώντας όλη την γκάμα των εργαλείων:ο τρόπος που μιλούν, που αντιδρούν, μα κυρίως η αλληλεπίδραση τους με το περιβάλλον και η εξωφρενική ακρίβεια με την οποία τοποθετούνται και δρουν στην εκάστοτε εποχή.

Ο Μίτσελ μας μεταφέρει μέσα από τα μάτια των χαρακτήρων, σε περιόδους και περιοχές, κάνοντας την ανάγνωση ένα ταξίδι. Και αυτό σε κάνει να αναρωτιέσαι, όπως πολύ εύστοχα διάβασα κάπου, κατά πόσο έχει ζήσει αυτές τις ζωές.

Η Αγγλία της δεκαετίας του ‘80, η πανεπιστημιακή Οξφόρδη, ένα παραθεριστικό χειμερινό κέντρο της Ελβετίας και η διασκέδαση των ευκατάστατων φοιτητών στη δεκαετία του ‘90, η εμπόλεμη ζώνη της Ανατολής μετά το χτύπημα των δίδυμων πύργων μέσα από τα μάτια ενός ανταποκριτή, η Λατινική και Βόρεια Αμερική και ο εκδοτικός κόσμος στο κοντινό μέλλον, είναι λίγα μόνο από αυτά τα οποία ζωντανεύει με μια γραφή απαράμιλλης αμεσότητας και μεταδοτικότητας.

Το βιβλίο-κάποιος που γνωρίζει έστω και λίγο τον Μίτσελ θα το περιμένει-δεν είναι αυτό ακριβώς που φαίνεται. Μια νότα παραφυσικού στην αρχή παρεισφρέει στην ιστορία. Εμφανίζεται και εξαφανίζεται αφήνοντας απορημένο τον αναγνώστη, για να επανεμφανιστεί κάθε φορά όλο και πιο εκρηκτικά, μέχρι που στα τρία τέταρτα του βιβλίου, το αναγνωστικό τοπίο αλλάζει. Και εκεί ξεδιπλώνεται ο πυρήνας του βιβλίο. Το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί άνετα φαντασία με έντονες δόσεις επιστημονικής φαντασίας. 

Κάθε σελίδα στάζει συγγραφικό ταλέντο, τάσεις παραληρηματικής σχεδόν φιλοδοξίας για μια ιστορία κρυπτική συνάμα εκστατική, όπου χαρακτήρες από παλαιότερα βιβλία του Μίτσελ εμφανίζονται σε μικρούς και μεγάλους ρόλους, μέσα στην σύγκρουση δύο αιώνιωναντίπαλων ομάδων, που έχουν την ικανότητα να διάγουν έναν σχεδόν αιωνόβιο, αειθαλή βίο καιέχουν υπερφυσικές δυνάμεις. Και εδώ, όπου το φανταστικό παίρνει την σκυτάλη οριστικά, πρέπει να πω πως μου θύμισε πάρα πολύ το Δόκτωρ Ύπνος του Στίβεν Κινγκ, (συνέχεια της Λάμψης). Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, για να μην χαλάσω την πλοκή.

Δεν ξέρω σε ποιον θα πρότεινα το βιβλίο. Μέχρι ένα σημείο είναι εθιστικό, μια καραμέλα που γεμίζει τους αναγνωστικούς κάλυκες. Πραγματικά, παρασύρθηκα από τα πάντα στο πρώτο μισό του βιβλίου. Μα εδώ, ίσως πιο πολύ από ποτέ, γράφει ε.φ. Ίσως κάπου εκεί γίνεται η στραβοτιμονιά. Γιατί όταν το πηδάλιο παίρνει πλήρως η περιπέτεια ένα μέρος της γοητείας του βιβλίου χάνεται. Και κάπου εκεί μερικοί μπορεί να νιώσουν πως διαβάζουν σενάριο της Marvel. Ωστόσο, στο σύνολο πρόκειται για ένα καταπληκτικό συγγραφικό έργο. Και έτσι θα μείνει στο μυαλό μου.






The Book of Great New Things, του Michel Faber


Αν το έργο του Μίτσελ μπορεί να χαρακτηριστεί πολυποίκιλο και πολυσχιδές, το βιβλίο του Φέιμπερ είναι πιο εστιασμένο, αφαιρετικό και υπαινικτικό. Ο Μίτσελ ίπταται των ανθρώπινων σχέσεων, είναι επικός. Ο Φέιμπερ ουμανιστής, ανθρωπιστής, συγκεντρώνεται σε θέματα που αναδύονται εμφανώς μέσα από την ιστορία. Η πίστη, η καθολικότητα της ανάγκης των πλασμάτων για ένα αποκούμπι, οι τριγμοί στις αξίες μας και τις ιδέες μας. Όπου ο πρωταγωνιστής, επιλέγεται να αντικαταστήσει τον τελευταίο κληρικό σε μια βάσης μιας διαπλανητικής αποστολής. Και εκεί τοποθετείται Καφκικά. Μαζί του βυθίζεται σταδιακά στο μυστήριο και ο αναγνώστης: ένα πέπλο καλύπτει τις συνθήκες της εξαφάνισης του προηγούμενου κληρικού, ο ρόλο της πολυεθνικής που έχει αναλάβει την αποστολή είναι ασαφής, η σκοπιμότητας της βάσης στον καινούριο πλανήτη είναι απροσδιόριστος. Το αίνιγμα εντείνεται από την απόλυτη φυσικότητα υπό την οποία δρα, εργάζεται και κινείται το εργατικό δυναμικό της βάσης. Άνθρωποι που κινούνται σαν αυτόματα, απροβλημάτιστοι, αδιαφορώντας για την Γη που άφησαν πίσω τους. Μέσα σε όλα,η επικοινωνία του ήρωα με σύζυγό του, που έχει μείνει πίσω, μόνη, με τον γάτο τους, κυοφορούσα τον σπόρο του αποχαιρετισμού τους, μέσα από το άψυχο μηχάνημα μηνυμάτων του σταθμού.

Η επικοινωνία του ζευγαριού λειτουργεί ως ένα τέχνασμα που εντείνει την αντίστιξη καινούριου-παλιού κόσμου. Η ζωή στην βάση είναι αποστειρωμένη, ο νέος κόσμος είναι ήρεμος, αρμονικός, σχεδόν βαρετός, με το μόνο αξιοσημείωτο τις βροχοπτώσεις που εκδηλώνονται ως περιφερόμενες υδάτινες σπείρες. Από την άλλη, η Γη σταδιακά μαστίζεται από θεομηνίες και γιγάντιες ενεργειακές και οικονομικές συμφορές. Και σε πλήρη αρμονία, η σχέση του πρωταγωνιστή με τη γυναίκα του φθίνει. Η επαφή τους φθείρεται – από την απόσταση, από την αδυναμία του ήρωα να χειριστεί καταστάσεις που όσο και αν τον αφορούν, όσο τραγικές και αν είναι, νιώθει πολύ μακριά από αυτές για να τις επεξεργαστεί, να κάνει κάτι με αυτές, όπως ο ίδιος λέει. Ακόμα και την ίδια την εγκυμοσύνη της γυναίκας του.

Δεν είναι ευχάριστο βιβλίο. Δίχως να επιβάλει αισθήματα, μεταδίδει το κλειστοφοβικό συναίσθημα μιας επικείμενης εσωτερικής αλλά και καθολικής καταστροφής. Ίσως ένα μεταβατικό στάδιο του εαυτού και της ανθρωπότητας.

Για αυτόν τον υπόγειο τρόπο με τον οποίο βρέθηκα σε έναν καινούριο κόσμο, για το μυστήριο και τον προβληματισμό, απόλαυσα ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας, που δεν έκανε έκπτωση σε καμία λογοτεχνική πτυχή





Μερικές περισσευούμενες σκέψεις πάνω στα δύο βιβλία:

1.Και οι δύο συγγραφείς έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Το βιβλίο του Μίτσελ, Cloud Atlas, και το Under the Skin του Φέιμπερ, πρόσφατα με την σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Το πρώτο ίσως φέρει στο νου το TheFountain. Εγώ το ευχαριστήθηκα, αλλά έχει διχάσει. Πάντως το δεύτερο ήταν ένα αργόσυρτο βάσανο. Προτείνεται μόνο για αυπνίες.


2. Σε μια συνέντευξή του, ερωτηθείς ο Μίτσελ για το μεγάλο μέγεθος των βιβλίων και παράλληλα την τάση του να πλέκει ιστορίες που συνθέτουν ένα μεγαλύτερο «όλον» απαντάει πως τελικά νιώθει άβολα γράφοντας μια μεγάλη ιστορία. Και πως τελικά η φόρμα του είναι οι μικρές ιστορίες. Για αυτό ακριβώς και δημιουργεί τόσο σύνθετες, σπονδυλωτές ιστορίες. Μια οξύμωρη αλλά διαφωτιστική απάντηση για έναν δημιουργό τόσο μεγάλων βιβλίων! 


3.Το βιβλίο του Μίτσελ βρισκόταν στην μακρά λίστα των Μπούκερ. Καθώς η ανάγνωση της βραχείας λίστας αποδείχτηκε για μένα ένας Γολγοθάς, με την πανηγυρική απογοήτευση της βράβευσης ενός κουραστικού βιβλίου ως κερασάκι, ήμουν περίεργος να δω τι κράτησε μακριά από την εξάδα το βιβλίο. Μαγεμένος, γυρνώντας τις σελίδες, με τις λέξεις του Μίτσελ να ξεδιπλώνουν ένα λογοτέχνημα που όμοιό του σε λεξιγνωσία, αναπαράσταση και εμβρίθεια λίγα φέτος μπορούν να συναγωνιστούν, κάγχαζα με την ανοησία που δέρνει τις επιτροπές των βραβείων. Τελικά, όμως, κλείνοντάς το μπορώ να καταλάβω πως δεν θα είχε θέση στο πάνθεον των βραβευμένων. Παρότι συναγωνίζεται και ξεπερνά σε λογοτεχνικότητα την πλειοψηφία των σχετιζόμενων με Booker, η επίγευση που αφήνει είναι της περιπέτειας και της φαντασίας. Το φανταστικό στοιχείο δεν είναι αποκλεισμένο από την θεσμό. Πρόσφατα παραδείγματα είναι το περσινό υποψήφιο A Tale of The Time Being (Μια ιστορία για το παρόν, εκδ. Κλειδάριθμος), καθώς και φέτος το υποψήφιοJ, του HowardJacobson. Ωστόσο φέρουν την παρουσία του φανταστικού ως καλολογικό στοιχείο ή νοητικό παιχνίδι του συγγραφέα, προϊόν μιας πέννας που ανακαλύπτει νέους δρόμους. Ο Μίτσελ δεν υποκρίνεται πως ανακαλύπτει. Ευθαρσώς βουτάει στις συμβάσεις του είδους, αναπλάθοντας μια δική του εκδοχή, εκρηκτική και γοητευτική, άκρως λογοτεχνική, μοντέρνα και καλλιεπή. Πάντως, ο Φέιμπερ άνετα θα μπορούσε να διεκδικήσει θέση μέσα στα Μπούκερ. Υποθέτω κυκλοφόρησε κατόπιν της όλης διαδικασίας 


                                                              Παναγιώτης Κροκιδάς